MATEMATİK MODÜLÜ

MATEMATİK MODÜLÜ

MODÜLÜN AMACI

Matematik ile ilgili becerileri geliştirebilme

KAZANIMLAR

1. Nesneleri az ve çok olma durumuna göre ayırt eder.
2. Nesneleri çokluklarına göre sıralar.
3. Nesneleri büyük ve küçük olma durumuna göre ayırt eder.
4. Nesneleri büyüklüklerine göre sıralar.
5. Nesneleri uzun ve kısa olma durumuna göre ayırt eder.
6. Nesneleri uzunluklarına göre sıralar.
7. Nesneleri kalın ve ince olma durumuna göre ayırt eder.
8. Nesneleri kalınlıklarına göre sıralar.
9. Nesneleri, bir nesnenin içinde ve dışında olma durumuna göre ayırt eder.
10. Nesneleri, bir nesnenin üzerinde ve altında olma durumuna göre ayırt eder.
11. Nesneleri, bir nesnenin uzağında ve yakınında olma durumuna göre ayırt eder.
12. Nesneleri, bir nesnenin önünde ve arkasında olma durumuna göre ayırt eder.
13. Nesneleri, bir nesnenin sağında, solunda ve arasında olma durumuna göre ayırt

eder.

14. Nesneleri boş ve dolu olma durumuna göre ayırt eder.
15. Nesneleri yüksekte ve alçakta olma durumuna göre ayırt eder.
16. Nesneleri ağır ve hafif olma durumuna göre ayırt eder.
17. Nesneleri ağırlıklarına göre sıralar.
18. Birer ritmik sayar.
19. Beşer ritmik sayar.
20. Onar ritmik sayar.
21. İkişer ritmik sayar.
22. Üçer ritmik sayar.
23. Dörder ritmik sayar.
24. 1,2,3,4,5,6,7,8 ve 9 doğal sayılarını kavrar.
25. Rakamları yazar.
26. “0” doğal sayısını kavrar
27. İki basamaklı doğal sayıları kavrar.
28. Üç basamaklı doğal sayıları kavrar.
29. Dört basamaklı doğal sayıları kavrar.
30. Beş, altı ve daha fazla basamaklı sayıları kavrar.
31. Sayı doğrusunu kavrar.
32. Doğal sayılar arasındaki büyüklük ve küçüklük ilişkisini ayırt eder.
33. Tek ve çift doğal sayıları ayırt eder.
34. Sıra bildiren sayıları kavrar.
35. Romen rakamlarını kavrar.
36. Doğal sayılarla eldesiz toplama işlemi yapar.
37. Doğal sayılarla eldeli toplama işlemi yapar.
38. Toplama işlemini kullanarak problem çözer.
39. Doğal sayılarla onluk bozmayı gerektirmeyen çıkarma işlemi yapar.
40. Doğal sayılarla onluk bozmayı gerektiren çıkarma işlemi yapar.
41. Çıkarma işlemini kullanarak problem çözer.
42. Çarpım tablosunu ezbere bilir.
43. Doğal sayılarla eldesiz çarpma işlemi yapar.
44. Doğal sayılarla eldeli çarpma işlemi yapar.
45. Çarpma işlemini kullanarak problem çözer.
46. Doğal sayılarla kalansız bölme işlemi yapar.
47. Doğal sayılarla kalanlı bölme işlemi yapar.
48. Bölme işlemini kullanarak problem çözer.
49. Dört işlemi kullanarak problem çözer.
50. Hesap makinesi kullanarak işlem yapar.
51. Küme ve özelliklerini ayırt eder.
52. Kümeler arasındaki ilişkileri ayırt eder.
53. Kümeler arasındaki denklik ilişkisini ayırt eder.
54. Kümeler arasındaki eşitlik ilişkisini ayırt eder.
55. Vücut organları yardımıyla ölçüm yapar.
56. Metre ve cetvel kullanarak ölçüm yapar.
57. Kütle ölçülerini kullanarak ölçüm yapar.
58. Saati okur.
59. Parayı tanır.
60. Geometrik şekilleri ayırt eder.
61. Karenin özelliklerini belirtir.
62. Dikdörtgenin özelliklerini belirtir.
63. Üçgenin özelliklerini belirtir.
64. Dairenin özelliklerini belirtir.
65. Geometrik şekilleri çizer.
66. Geometrik şekillerin çevresini hesaplar.
67. Bir örüntüde eksik bırakılan ögeleri tamamlar.

MODÜLÜN SÜRESİ

“Matematik” modülü için öngörülen süre 300 ders saatidir.

MODÜLÜN UYGULANMASIYLA İLGİLİ AÇIKLAMALAR

1. Modül zihinsel yetersizliği olan bireylere, matematik becerileriyle günlük

yaşamlarında gerekli olacak problemleri çözmeye yardımcı olacak düşünme becerileri

kazandırmayı amaçlamaktadır.

2. Zihinsel yetersizliği olan bireyler, matematik becerilerinde diğer alanlardan daha fazla

yönlendirilmeye, desteklenmeye, sürekli ve sistemli eğitime ihtiyaç duymaktadır. Bu

nedenle matematiğin temel kavramlarını ve ilkelerini kavratmada günlük yaşamdan

örnekler seçilmeli, gerçek araçlarla çalışılmalıdır.

3. Eğitimde kullanılacak olan materyaller somut düzeyde seçilmeli, her bir kazanım

ifadesi için uygun araç-gereç, yöntem ve tekniklerle uygulama yapılmalıdır.

4. Eğitim esnasında diğer disiplin alanlarıyla bağlantı kurularak fırsat eğitimi

yapılmalıdır. Örneğin; Türkçe modülü ile ilişkilendirme rakamları doğru şekilde

seslendirme şeklinde olabilir.

5. Nesneler arasındaki ilişkiler konusunda yapılacak çalışmalarla bireyin yakın

çevresinde gördüğü eşyalar ve şekiller arasındaki ilişkiyi hissetmesi sağlanır. Bu

çalışmalarda bireylerin okumaya ve yazmaya başlamalarına gerek yoktur. Bireylerin

bu kavramları doğal ortamlarda gözlem yaptırılarak öğrenmeleri sağlanmalıdır.

6. Ritmik saymalarda önce sözlü olarak sayma, sonra nesnelerle sayma çalışmaları

yapılmalıdır. Ritmik saymalar bireyin sayı kavramını kazanmasını hızlandırır. İleri ve

geriye doğru ritmik sayma çalışmaları toplama, çıkarma ve çarpma işlemlerinin

öğretiminde kolaylık sağlayacaktır. Bu nedenle ritmik sayma becerisi kazandırılırken

baştan sıra ile sayma çalışmaları belli bir düzene geldikten sonra verilen bir sayıdan

başlayıp saymaya da yer verilmelidir.

7. Küme, bireylerin doğal sayıları öğrenmelerine ve doğal sayılar arasındaki ilişkileri

kavramalarında bir araç olarak kullanılmalıdır. Yakın çevredeki araç-gereçler, eşyalar

ve şekiller bir araya getirilerek kümeler oluşturulmalı, küme kavramı kazandırılmaya

çalışılmalıdır. Kümelerdeki eleman sayısı kavramı varlıkların bire bir eşlemesi yoluyla

kazandırılmalıdır. Kümeler arasındaki ilişki ve işlemler dört işlemin anlamının

kazandırılmasında, problem çözme yeteneğinin geliştirilmesinde önemli bir yer tutar.

8. Dört işlem becerilerinin kavratılmasında kümelerden ve kümelerle yapılan işlemlerden

yararlanılmalıdır. Nesneler çalışmaların hareket noktası olmalıdır. Nesnelerin bir araya

gelmesi, bir arada bulunan nesnelerden bazılarının ayrılması, bölünmesi gibi

çalışmalar yaptırılmalı ve bunlardan işlem kavramlarının kazandırılmasında

yararlanılmalıdır. Bireylere her işlemin sonunda yaptığı işlemin doğruluğunu kontrol

etme alışkanlığı kazandırmak amacıyla etkili pekiştireçler verilmelidir.

9. Matematik modülünde dört işlem öğretimi yapılırken öncelikle basamaklandırılmış

yöntem kullanılmalıdır.

10. Dört işlem becerisi kazandırılırken işlemlerle ilgili sözcüklerin anlamları

öğretilmelidir. Örneğin; çıkarma işlemine başlamadan önce “eksildi, çıktı, eksi, kaldı”

gibi sözcüklerin anlamları öğretilmelidir.

11. Öğretim esnasında toplama işlemi öğretilirken önce nesnelerle öğretim uygulaması

yaptırılmalıdır. Örneğin; 1–9 arasındaki nesneler yan yana getirilerek toplama işlemi

anlatılmalıdır. Nesnelerle toplamı işlemini birey başarılı olarak gerçekleştirirse

rakamsal olarak eldesiz biçimde bir basamaklı doğal sayıların toplaması

yaptırılmalıdır. Bir basamaklı doğal sayılarla eldesiz toplama uygulamasından sonra

iki basamaklı doğal sayılarla eldesiz toplama yaptırılmalı ve ardından eldeli toplama

işlemi uygulaması yaptırılmalıdır. Tüm bu uygulamalardan sonra işlem yapılan

basamak sayısı artırılarak öğretimde ilerleme yoluna gidilmelidir.

12. Çıkarma işlemi öğretilirken önce nesnelerle öğretim uygulamasına başlamak gerekir.

Örneğin; 1–9 arasındaki nesnelerden nesne eksiltilerek çıkarma işlemi anlatılmalıdır.

Çıkarma işlemine bir nesne grubu içerisinden belirli sayıdaki nesnelerin çıkarılması ile

başlanmalıdır. Çıkarma işlemi yaptırılırken “Geriye kaç kaldı.” şeklinde ifadeler

kullanılmalıdır. Çıkarma işlemleri yan yana ve alt alta şekilde yaptırılmalı, sonra “ Ne

kadar fazla ?, Aradaki fark nedir ? “ gibi uygulamalar yaptırılmalıdır.

13. Toplama ve çıkarma işlemi öğretildikten sonra toplama ve çıkarma işlemlerini içeren

problemler çözdürülmelidir.

14. Çarpma ve bölme işleminden önce sırayla ikişer, üçer, dörder, beşer, altışar, yedişer,

sekizer ve dokuzar ritmik sayma çalışması yaptırılmalıdır.

15. Çarpma işlemi yaptırılırken çarpmada değişme özelliği üzerinde durulmalıdır. Bir

sayının sıfırla çarpılmasının sıfır, birle çarpılmasının çarpılan sayıya eşit olduğu

kavratılmaya çalışılmalıdır. Ayrıca çarpım tablosunu mekanik olarak ezberlenmesi

yerine kalıcı bir şekilde kavranmasına önem verilmelidir.

16. Bölme işlemi yaptırılırken çarpmayla arasındaki ilişki sezdirilmeye çalışılmalıdır.

Bölmenin, çarpmanın tersi bir işlem olduğu kavratılmalıdır.

17. İşlemlerde ilk beceriler kazandırılırken temel toplama işlemleri gereği gibi

kavratılmadan çıkarmaya, temel çarpma işlemleri kavratılmadan bölmeye

geçilmemelidir. Dört işlemi kullanarak problem çözme becerilerini geliştirirken

problemlerin günlük yaşantıdan olmasına ve problemin çözümü için kullanılacak

işlemlerin daha önceden kavratılmış olmasına dikkat edilmelidir. Bireylerin kendi

kendilerine problem çözmelerine fırsat tanınmalı, gerekli olmadıkça müdahale

edilmemelidir. Ancak bireyler herhangi bir zorlukla karşılaştıklarında yardımcı

olunmalıdır. Problemlerin bireyin seviyesine uygun olmasına ve basitten karmaşığa

doğru bir aşama göstermesine dikkat edilmelidir.

18. Ölçülerin öğretimine önce parmak, karış, ayak ve adım gibi doğal ölçüler kullanılarak

başlanmalıdır. Daha sonra günlük yaşamda karşılaştıkları standart ölçü birimlerine

geçilmelidir. Standart ölçü birimleri tanıtılırken bireylerin ölçme araçlarını

kullanmalarına ve mümkün olanları yapmalarına fırsat verilmelidir.

19. Zaman tüm insanlar için önemli bir ölçüm aracıdır. Saat öğretiminde öncelikli olarak

tam saatler kazandırılmaya çalışılmalıdır. Birçok şekil ve yapıda saat çeşitleri

bulunmaktadır. Birey hangi saat çeşitleriyle zamanı öğrenebiliyorsa öğretim bu saat

çeşitleriyle (normal saat, dijital saat) uygulanmalıdır. Birey tam saat kavramını

öğrendikten sonra yarım ve çeyrek saat kavramı öğretilebilir. Öğretim uygulamaları

için saat maketi yapılabilir. Bireyin saat edinimi sağlanabilir.

20. Para, matematiksel anlamda önemli bir kavram olduğu gibi toplumsal yaşamda da

önemli bir kavramdır. Para kavramı toplumsal yaşamla ilişkilendirilerek

öğretilmelidir. Para anlatılırken paraların sayısal olarak değişimleri de anlatılmalıdır.

Örneğin; iki tane 50 kuruşun 1 Türk Lirası ettiği ve 1 Türk Lirasının kâğıt ve madenî

para türünün olduğu örneklerle anlatılmalıdır. Öğretimde öğretim yapılan ortam

koşulları uygun ise gerçek paralarla uygulama yaptırılması doğru olacaktır. Örneğin;

paranın sayısal niteliği, toplumsal yaşam modülü ile ilişkilendirilerek alışveriş

esnasında, otobüs kullanımında vb. ortamlarda kazandırılabilir. Para üstü alma, alınan

hizmetin ücretini ödeme şeklinde olabilir. Bu mümkün değilse para resimleri

gösterilerek öğretim yapılmalıdır.

21. Bireyin evi, okulu, sınıfı, oturduğu semt vb. yakın çevresini oluşturmaktadır.

Bireylerin yakın çevresinde kullandıkları geometrik cisimlere benzeyen varlıklar,

eğitim ortamına getirilmelidir. Bu cisimlere dokunmaları, hareket ettirmeleri ve

gözlemlerini anlatmaları için bireye fırsat verilmelidir. Bireylerin inceledikleri bu

cisimlere çevrelerinden örnekler gösterilmelidir.

22. “Matematik” modülü içerisinde yer alan kazanımları gerçekleştirmeye yönelik

öğrenme öğretme sürecinde teknolojiden yararlanılabilir. Hesap makinesi, çeşitli

bilgisayar programları, görüntülü kaset ve bireyin bireysel özelliklerine göre çeşitli

eğitim araç ve gereçleri kullanılabilir.

MODÜLÜN İÇERİĞİ

1. NESNELER ARASINDAKİ İLİŞKİLER
2. Az ve Çok
3. Büyük ve Küçük
4. Uzun ve Kısa
5. Kalın ve İnce
6. İçinde ve Dışında
7. Üzerinde ve Altında
8. Uzak ve Yakın
9. Önünde ve Arkasında
10. Sağında, Solunda ve Arasında
11. Boş ve Dolu
12. Yüksekte ve Alçakta
13. Ağır ve Hafif
14. RİTMİK SAYMALAR
15. Birer Ritmik Sayma
16. Beşer Ritmik Sayma
17. Onar Ritmik Sayma
18. İkişer Ritmik Sayma
19. Üçer Ritmik Sayma
20. Dörder Ritmik Sayma
21. DOĞAL SAYILAR
22. 1–9 Arasındaki Doğal Sayılar
23. Rakam Yazma
24. “0” Doğal Sayısı
25. İki Basamaklı Doğal Sayılar
26. Üç Basamaklı Doğal Sayılar
27. Dört Basamaklı Doğal Sayılar
28. Beş, Altı ve Daha Fazla Basamaklı Sayılar
29. Sayı Doğrusu
30. Doğal Sayılar Arasındaki Büyüklük ve Küçüklük İlişkisi
31. Tek ve Çift Doğal Sayılar
32. Sıra Bildiren Doğal Sayılar
33. Romen rakamları

Ç. TOPLAMA İŞLEMİ

1. Doğal Sayılarla Eldesiz Toplama İşlemi
2. Doğal Sayılarla Eldeli Toplama İşlemi
3. Toplama İşlemini Kullanarak Problem Çözme
4. ÇIKARMA İŞLEMİ
5. Doğal Sayılarla Onluk Bozmayı Gerektirmeyen Çıkarma İşlemi
6. Doğal Sayılarla Onluk Bozmayı Gerektiren Çıkarma İşlemi
7. Çıkarma İşlemini Kullanarak Problem Çözme
8. ÇARPIM TABLOSU
9. ÇARPMA İŞLEMİ
10. Doğal Sayılarla Eldesiz Çarpma İşlemi
11. Doğal Sayılarla Eldeli Çarpma İşlemi
12. Çarpma İşlemini Kullanarak Problem Çözme
13. BÖLME İŞLEMİ
14. Doğal Sayılarla Kalansız Bölme İşlemi
15. Doğal Sayılarla Kalanlı Bölme İşlemi
16. Hesap Makinesi Kullanma
17. Bölme İşlemini Kullanarak Problem Çözme
18. Dört İşlemi Kullanarak Problem Çözme

Ğ. KÜMELER

1. Küme ve Özellikleri
2. Kümeler Arasındaki İlişkiler
3. Kümeler Arasındaki Denklik İlişkisi
4. Kümeler Arasındaki Eşitlik İlişkisi
5. ÖLÇÜLER
6. Doğal Ölçüler
7. Kütle Ölçüleri
8. Zaman Ölçüleri
9. Değer Ölçüleri
10. GEOMETRİK ŞEKİLLER
11. Kare
12. Dikdörtgen
13. Üçgen
14. Daire

İ. ÖRÜNTÜ OLUŞTURMA

MODÜLDE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

Modülde ölçme ve değerlendirme süreci; kaba değerlendirme, öğretim öncesi

değerlendirme, öğretim sürecini (ders saati) değerlendirme, son değerlendirme ve öğretim

sonrası (dönem sonu) değerlendirme aşamalarından oluşmaktadır. Bu aşamalarla ilgili

hazırlanan örnek formlara yönelik açıklamalar aşağıda verilmiştir.

1. Kaba Değerlendirme
2. Kaba Değerlendirme Formu’nda “Matematik” kazanımlarının değerlendirilmesinde

bağımsız olarak yapılan beceriler “+”, bağımsız olarak yapılamayan beceriler “-”

olarak işaretlenmelidir. Açıklama bölümünde ise değerlendirme sırasındaki gözlemler

yazılmalıdır.

1. Kaba Değerlendirme Formu’na kayıt yapılırken bireyin tepkilerine müdahale

edilmemeli ve bireye yardımda bulunulmamalıdır.

1. Kaba değerlendirme sonucunda aile ile işbirliği yapılarak BEP hazırlanmalıdır.
2. Öğretim Öncesi Değerlendirme
3. Öğretim öncesi değerlendirmeye başlamadan önce bireyin fiziksel ihtiyaçları (yemek,

tuvalet vb.) mutlaka giderilmelidir.

1. Öğretim öncesi değerlendirme sonuçları, Performans Kayıt Tablosu’nda yer alan

öğretim öncesi değerlendirme sütununa işaretlenmelidir.

1. Yapılan kaba değerlendirme sonucunda birer ritmik sayma kazanımının yetersiz

olduğu ve bağımsız olarak yapamadığı varsayılarak bir örnek hazırlanmıştır.

ç. “Öğretim Öncesi Değerlendirme” sütununa birer ritmik sayma ile ilgili işaretleme

yapılırken her bir alt basamak için bireye yönerge verilir ve bireyin bunu yapıp

yapamadığına bakılır. Gerçekleştirdiği her bir basamak için “+” , gerçekleştiremediği

basamaklar için “-” ifadeleri kullanılır.

1. Öğretim öncesi değerlendirmede öncelikle ele alınan birer ritmik sayma kazanımı alt

basamaklara ayrılmıştır: 1. 1’den başlayarak birer ritmik say. 2. Verilen herhangi bir

sayıdan başlayarak birer ritmik say.

1. Öğretim Sürecini (Ders Saati) Değerlendirme
2. Öğretim sürecini değerlendirme sonuçları, her ders saati sonunda Performans Kayıt

Tablosu’nda yer alan “Öğretim Sürecini Değerlendirme” sütununa işaretlenir.

1. Öğretim öncesi değerlendirme sonucunda bireye birer ritmik sayma kazanımının alt

basamaklarından bağımsız olarak yapamadıkları üzerinde öğretim yapılacaktır.

1. Her ders saati öğretiminin sonunda bireyin becerinin hangi basamağında kaldığı

Öğretim Sürecini Değerlendirme Formu’na işlenir.

ç. Performans kayıt tablosunun sonunda yer alan aile bilgilendirme bölümüne “birer

ritmik sayma” kazanımın hem öğretilmesinin hem de kalıcılığının sağlanabilmesi için

yapılacak olan tekrarlar ile ilgili açıklamalar da bulundurulacaktır.

Ç. Son Değerlendirme

1. Örnek alınan kazanım “birer ritmik sayma” olduğu için öğretim sürecinde yapmış

olduğumuz son ders saati değerlendirmesi aynı zamanda bireyin bu kazanım için son

değerlendirilmesi olacaktır. Bu nedenle son değerlendirme için ayrı bir form

hazırlanmayacaktır.

1. Matematik modülünde bulunan az-çok, büyük-küçük, uzun-kısa vb. ile ilgili

kazanımlar için Performans Kayıt Tablosu’nda öğretim süreci değerlendirme

basamakları gerçekleştiği ( “+” ya da “B” olarak işaretlendiği ) zaman farklı soru ve

araç-gereçlerle ezbere yapılıp yapılmadığını değerlendirmek amacıyla Son

Değerlendirme Formu hazırlanmalıdır.

1. Son değerlendirme sonucunda tüm alt basamaklar “+” ya da “B” olarak

işaretlendiğinde kazanımın gerçekleştiği, “-“ ya da “ Sİ, MO veya FY” olarak

işaretlendiğinde ise kazanımın gerçekleşmediği ve öğretimin tekrar edilmesi

gerektiğine karar verilir.

1. Öğretim Sonrası (Dönem Sonu) Değerlendirme
2. Bireyin gelişimi, öğretim süreci değerlendirme sonuçlarına uygun olarak, her ay

sonunda Dönem Sonu Bireysel Performans Değerlendirme Formu’na işlenecektir.

1. Dönem Sonu Performans Değerlendirme Formu doldurulurken kazanıma hangi ayda

başlanmış ise o ay ile ilgili sütuna, kazanım bir ay içinde gerçekleşti ise “+” olarak

işaretlenir. Kazanım başlanıldığı aydan sonraki aylarda devam ediyorsa (kazanım

gerçekleşmedi ise) “-” olarak işaretlenir. Kazanımın gerçekleştiği aya “+” konur.

1. Dönem sonunda öğretimi yapılamayan ve öğretimi tamamlanamayan kazanımlar da

“Dönem Sonu Bireysel Performans Değerlendirme Formu”na kaydedilecektir.

ç. Özel Eğitim Değerlendirme Kurulunca önerilen süre sonunda birey için

gerçekleştirilmesi amaçlanan kazanımlardan; gerçekleştirilemeyen ya da öğretimi

yapılamayan kazanımlar ayrıntılı olarak, öğretime hiç başlanmadı ise bunun

gerekçeleri; öğretime başlanmış olmasına rağmen kazanım gerçekleştirilemedi ise

hangi alt basamakta kalındığı “RAM Bilgilendirme Bölümü”nde açıklanacaktır.