EMEKLEME MODÜLÜ ve MODÜLÜN AMACI
Bağımsız emekleyerek yer değiştirmeyi sağlayabilme.
KAZANIMLAR
- Öne doğru sürünür.
- Yüzükoyun pozisyondan emekleme pozisyonuna geçer.
- Emekleme pozisyonunda kollarına ve bacaklarına ağırlık aktarır.
- Kollarını, bacaklarını ve gövdesini kullanarak ileri-geri emekler.
- Emekleme pozisyonundan oturmaya geçer.
- Basamaklı yüzeyleri emekleyerek çıkar.
- Basamaklı yüzeyleri geri geri emekleyerek iner.
- Günlük yaşam aktivitelerinde emekleyerek yer değiştirir.
MODÜLÜN SÜRESİ
Emekleme modülünün uygulama süresi toplam 120 ders saatidir.
MODÜLÜN UYGULANMASIYLA İLGİLİ AÇIKLAMALAR
- Yüzükoyun sürünme çalışmalarında; ortamın amaca uygun düzenlenmiş ve aktiviteyi
yapacak olan bireyin bir hedefe yönelmiş olması gereklidir. Bireyin yüzüstü pozisyonda
sürünme hareketini başlatması için hedef olarak bireye uygun materyal (görsel işitsel…)
seçilmeli; hareketi başlatmada zorlanıyorsa destek verilmelidir. Elleri ve ayaklarını
kullanarak sürünme yapan bireylerde gerekli olduğunda ayaklardan, dizlerden destek
verilerek ileri doğru itmeyi sağlamaya yardımcı olunmalıdır. Sürünme yapılan ortam güvenli
olmalı ve bireye hareket alanı bırakılmalıdır.
- Hareketler arası geçişleri yapabilmek için emekleme pozisyonuna geçiş ve emekleme
pozisyonundan çıkış önemlidir. Yüz üstünden emeklemeye geçişte birey, ellerine ağırlık
verir; dirseklerini kilitler; başını geriye doğru çeker ve yerden kaldırır. Birey dizlerini
karnına doğru çekerek emekleme pozisyonuna gelir. Uygulayıcı, yüzüstü orta hatta duran
bireyin ağırlık aktarımını desteklemeli ve hareketi düzgün yapmasına yardımcı olmalıdır.
- Birey etrafına bakıp hedef seçmek, yön belirlemek için emekleme pozisyonunda durmayı
koruyabilmeli; elleri ve dizleri üzerinde kalça ve gövde kontrolü sağlanmış olarak
durabilmeli; başını orta pozisyonda tutabilmelidir. Emekleme pozisyonunda durabilen
bireyin duruş süresini artırmak için birey, destek noktalarını iyi hissetme, öne-geri ağırlık
aktarma, dengesini geliştirme gibi aktivitelere yöneltilmelidir.
- Emekleme pozisyonundan oturmaya geçme çalışması için birey ihtiyaç duyduğunda
kalçalardan, gövdeden, kollardan desteklenerek oturma pozisyonuna geçmesine yardımcı
olunur.
- Emekleme pozisyonundan yukarıdaki bir hedefe ulaşmak için ya da emeklerken kollarını
öne atması için birey, kollarını tek tek yukarı kaldırabilmelidir. Bir kolunu kaldırabilmesi
için ağırlığını vücudun diğer tarafına aktarabilmeli ve kolunu ileriye doğru yönlendirip
yukarıya kaldırabilmelidir.
- Bireyin emekleme pozisyonundaki destek yüzeyine, hareketler sırasında dirseklerini
kilitlemesine dikkat edilmelidir. Bireyin kollar ve dizlerini mümkün olduğu kadar eşit
şekilde kullanmasına çalışılmalıdır. Engebeli (yastıklardan veya benzeri materyallerden
engel oluşturulabilir) zeminlerde emekleme çalışması yapılmalıdır.
- Birey merdivenlerden yukarı doğru emekleyerek tırmanırken kollarından daha çok destek
almalı; gövdeyi biraz daha yukarıya yönlendirebilmeli; gövde ve kalça kontrolünü
kaybetmemelidir. Uygulayıcı, bireyin arkasında durmalı ve gerekli güvenlik önlemlerini
almalıdır.
- Birey, merdivenlerden aşağıya doğru geri geri emeklerken gövdesini geriye doğru kontrol
edebilmeli; kalça kontrolünü yapabilmeli; ellerinden iyi destek alabilmelidir. Bu nedenle
uygulayıcı bireyin güvenliğine dikkat etmeli, gerektiğinde fiziksel yardım yapmaya hazır
olmalıdır.
MODÜLÜN İÇERİĞİ
- YÜZÜKOYUN SÜRÜNME
- EMEKLEME POZİSYONUNA GEÇME
- KOLLARA VE BACAKLARA AĞIRLIK AKTARMA
Ç. İLERİ-GERİ EMEKLEME
- OTURMAYA GEÇME
- BASAMAKLI YÜZEYLERDE İNME VE ÇIKMA
MODÜLDE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
“Emekleme” modülünde ölçme ve değerlendirme süreci; kaba değerlendirme, öğretim
öncesi değerlendirme, öğretim sürecini (ders saati) değerlendirme, son değerlendirme ve öğretim sonrası (dönem sonu) değerlendirme aşamalarından oluşmaktadır. Bu aşamalarla ilgili hazırlanan örnek formlara yönelik açıklamalar aşağıda verilmiştir.
- Kaba Değerlendirme: Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu tarafından destek eğitimi ihtiyacı olduğuna dair karar alınmış birey için seçilen eğitim modülü ve bireyin öncelikli ihtiyaçları doğrultusunda; bireyselleştirilmiş eğitim planı (BEP) hazırlamak amacı ile yapılacak olan yüzeysel değerlendirmedir.
Bu değerlendirmenin hangi ölçütlere dayalı olarak yapılacağı, soruların-yönergelerin
yazılmasında nelere dikkat edileceği, ortamın nasıl olması gerektiği, değerlendirme
sonuçlarının nasıl aktarılacağı, uygulayıcının dikkat etmesi gereken açıklamalar bu bölüme
yazılacaktır.
- Öğretim Öncesi Değerlendirme: (Performans Kayıt Tablosu) Kaba değerlendirme
sonucunda bireyin BEP’ine seçilen kazanımların öğretimine başlamadan önce hangi
basamakta olduğunu belirlemek amacı ile yapılacak olan ayrıntılı değerlendirmedir.
Bu değerlendirmenin hangi ölçütlere dayalı olarak yapılacağı, soruların-yönergelerin
yazılmasında nelere dikkat edileceği, ortamın nasıl olması gerektiği, değerlendirme
sonuçlarının nasıl aktarılacağı, uygulayıcının dikkat etmesi gereken açıklamalar bu bölüme
yazılacaktır.
- Öğretim Sürecinde Değerlendirme (Performans Kayıt Tablosu): Ele alınan beceri,
kavram ya da disiplinin öğretimi sırasında izlenecek yol ve bunun bir ders saatlik
öğretiminin ayrıntılı değerlendirmesidir.
Bu değerlendirmenin hangi ölçütlere dayalı olarak ne zaman yapılacağı (her ders
saatinin başında ve sonunda… vb.), soruların-yönergelerin yazılmasında nelere dikkat
edileceği, ortamın nasıl olması gerektiği, değerlendirme sonuçlarının nasıl aktarılacağı,
uygulayıcının dikkat etmesi gereken açıklamalar bu bölüme yazılacaktır.
- Son Değerlendirme:Beceri öğretimine yönelik seçilen kazanımlarda, öğretim sürecinin son ders saatinde yapılan değerlendirme, aynı zamanda bireyin beceriyi gerçekleştirip
gerçekleştirmediğine yönelik yapılacak olan son değerlendirmesi olacaktır. Bu nedenle ayrı
bir form hazırlanmasına gerek yoktur.
- Öğretim Sonrası (Dönem Sonu) Değerlendirme:Her ay sonunda alınan
değerlendirmelerin (Performans Kayıt Tablosunun); Dönem Sonu Bireysel Performans
Değerlendirme Formuna genel olarak işlenmesi ve destek eğitimi programının sonunda
gelinen basamağın belirtilmesidir.
Özel Eğitim Değerlendirme Kurulunca önerilen süre içerisinde kazandırılması
amaçlanan kazanımlar maddeler hâlinde forma işlenir.
Kazanıma hangi ay içerisinde başlanmış ise o ay ile ilgili sütuna şayet kazanım 1 ay
içinde sonlandırıldıysa (kazanım gerçekleşti ise) “+” olarak işaretlenir. Kazanım başlanıldığı
aydan sonraki aylarda devam ediyorsa (kazanım gerçekleşmedi ise) “-” olarak işaretlenir.
Kazanımın gerçekleştiği aya “+” konur.
Özel Eğitim Değerlendirme Kurulunca önerilen süre sonunda birey için
gerçekleştirilmesi amaçlanan kazanımlardan; gerçekleştirilemeyenler ya da öğretimi
yapılamayanlar ile ilgili formun sonunda yer alan RAM bilgilendirme bölümüne ayrıntılı
olarak öğretime hiç başlanmadı ise gerekçeleri veya başlanmış olmasına rağmen kazanım
gerçekleştirilemedi ise hangi alt basamakta kalındığına dair açıklamalar yapılacaktır.